10 Nëntor, 1409: Nën Hijen e Kasabashës dhe Shpresave të Rinia

Era e ftohtë e vjeshtës përplas dritaren e dhomës sime, duke mbajtur me vete erën e lagësht të lumit Mat. Jam i ulur pranë dritares së dhomës së babait, duke shkruar me penën mbi letër pergamenë. Drita e zbehtë e qiririt ndriçon faqet, duke hedhur hijet e gjata mbi mur. Ditën e sotme, 10 Nëntori i vitit 1409, ndihem i çuditshëm, një përzierje e qetësie dhe ankthit.

Jam vetëm 14 vjeç, por jeta më ka mësuar shumë gjëra në këto pak vite. Kam parë nga afër luksin e Kasabashës, shtëpinë tonë të madhe në Krujë, dhe kam provuar gjithashtu ashpërsinë e jetës së një fisniku shqiptar. Babai, Gjon Kastrioti, është një njeri i fuqishëm, i zgjuar dhe i vendosur, por edhe i rreptë. Ai më ka mësuar rëndësinë e disiplinës, luftës, dhe diplomacisë, tre shtylla të rëndësishme për një princ të kohës.

Sot kam marrë pjesë në një takim të rëndësishëm me të gjithë familjen e gjerë. Atmosfera ishte e ngarkuar; flisnin për martesat strategjike, për aleancat me fisnikët e tjerë, për sundimin e Perandorisë Osmane që zgjerohej si një zjarr i egër në Ballkan. Shpesh herë, dëgjoja fjalë si “rrezik”, “pushtim”, “tribute” dhe “nën presion”. Për një djalë të moshës sime, këto fjalë nuk janë vetëm fjalë të thjeshta, por tinguj të mprehtë të një realiteti të hidhur dhe të pashmangshëm.

Gjatë takimit, pashë përpjekjet e të rriturve për të mbajtur një pamje të fortë para meje, por m’u duk se në sytë e tyre mbizotëronte një frikë e heshtur, një ankth i fshehur, i cili dukej se tërhiqte një pëlhurë të errët mbi të ardhmen. Dhe kjo më bën të mendoj se nuk e kam atë luksin e të qenurit vetëm 14 vjeç, në paqe dhe të sigurtë në shtëpinë e babait. Unë jam pjesë e kësaj loje të rrezikshme, një pjesë e së cilës jam i pafajshëm por i përfshirë.

Kam shumë pyetje në mendje. Çfarë e prish këtë paqe relative? A do të rrezikojmë shumë? A do të kemi nevojë për luftë? A do të jetë e nevojshme që unë, një djalë i ri, të luftoj për familjen time dhe tokën tonë? Babai im ka shërbyer Perandorisë Osmane, dhe ka marrë pjesë në shumë beteja për ta. Por çfarë do të ndodhë nëse këto marrëveshje politike dështojnë? Çfarë do të ndodhë nëse forca osmane sulmon?

Në këto momente të vetmisë, ndiej peshën e përgjegjësisë që po afrohet si një stuhi. Nëse do të luftoj, atëherë do të duhet të jem i fortë, i zgjuar dhe i aftë. Do të duhet të mësoj gjithçka nga babai im, por edhe të studioj e të lexoj gjithçka që mund të më ndihmojë të kuptoj më mirë botën, historinë dhe strategjinë ushtarake.

Më kanë mësuar të hip në kalë, të luftoj me shpatë dhe shtizë, të gjuaj me hark e shigjeta. Kam filluar të studioj historinë e lashtë, taktikat ushtarake dhe gjuhët e huaja. E di se këto janë aftësi jetike, por e di se mbi të gjitha kam nevojë për mençuri.

Kam lexuar historitë e heronjve të lashtë, të Aleksandrit të Madh, të Cezarit, dhe ndiej një zjarr brenda vetes. Një dëshirë për të arritur diçka të madhe, për të mbrojtur popullin tim, për t'u bërë një udhëheqës i denjë.

Por sot, mbi të gjitha, ndihem i vetëm. Në mesin e kësaj familjeje të madhe, të pasur dhe të fuqishme, ndihem i vetëm me mendimet e mia dhe shqetësimet e mia të thella. Kjo është pesha e të qenit pjesë e një familjeje fisnike në prag të një stuhie.

Shpresoj se kjo paqe e brishtë do të zgjasë edhe pak. Shpresoj që të mësoj sa më shumë nga babai im para se të duhet të përballem me realitetin e hidhur të luftës dhe intrigës. Shpresoj që një ditë, emri im të mos flitet vetëm si bir i Gjon Kastriotit, por si një njeri që la gjurmë të paharrueshme në historinë e vendit tim. Por deri atëherë, jam vetëm një djalë i ri, nën hijen e Kasabashës dhe shpresave të rinia. Një djalë që ëndërron për një të ardhme paqësore, por që përgatitet për një të ardhme të mundshme të trazuar.